Álbmotdiehtovuogádaga diehtosuodječilgehus

Álbmotdiehtovuogádat

Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahat ja Ålándda stáhtadoaimmahat

PL 123, 00531 Helsinki

Telefovdna (molssa) 02 9553 6000, š-poasta kirjaamo(a)dvv.fi

Oktavuođaolmmoš registarii guoskevaš áššiin

Heaggačálli Oula Valkeapää

Telefovdna (molssa) 02 9553 6000, š.poasta kirjaamo(a)dvv.fi

Telefovdna (molssa) 02 9553 6000, [email protected]

Álbmotdiehtovuogádaga persondieđut bajásdollojuvvojit lága álbmotdiehtovuogádagas ja Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahaga nannenbálvalusain (661/2009, rievdaduvvon lágain 1175/2019.) vuođul. Maŋŋeleappos lágas geavahuvvo namma álbmotdiehtoláhka. Álbmotdiehtovuogádat dollojuvvo servodaga doaimmaid ja diehtofuolahusa sihke dan lahtuide gullevaš vuoigatvuođaid ja geatnegasvuođaid vejolažžan dahkama, ollašuvvama ja dorvvasteami dihtii.

Álbmotdiehtovuogádaga sisttisdoallan persondieđut seailluhuvvojit bissovaččat vuhtii válddekeahttá máná áittardeami guoskevaš dieđu, mii jávkaduvvo áittardeami maŋŋá dahje maŋimuštá go áittardanvuloš deavdá 18 jagi ja olgoriikka stáhtaborgára orrunlobi guoskevaš dieđuid, mat jávkaduvvojit dan maŋŋá, go olmmoš lea ožžon Suoma borgárvuođa. Seailluhanáiggit áššegirjjiide mat seailluhuvvojit báhpáriin čilgejuvvojit organisašuvnna arkiivvahábmenplánas.

Dieđut mat olbmos vurkejuvvojit álbmotdiehtovuogádahkii

Álbmotdiehtovuogádahkii vurkejuvvojit registara čuozáhahkan lean olbmos čuovvovaš dieđut

1. dievaslaš namma;
2. personnummir sihke teknihkalaš dovddaldatdiehtu ja elektrovnnalaš áššiiddikšunnummir;
3. ruovttugielda ja orrunbáiki doppe, gaskaboddasaš orrunbáiki ja dakkáraš dieđut giddodagas, ráhkadusas ja lanjadagas, mat spesifiserejit olbmo ruovttugieldda ja orrunbáikki doppe;
4. vánhemiid dievaslaš namat ja personnummirat;
5. siviilaseahtu sihke diehtu náitaleamis ja náittoslihtu burgimis dahje párragaskavuođa registreremis, registrerejuvvon párragaskavuođa heaittiheamis ja registrerejuvvon párragaskavuođa rievdadeamis náittoslihttun;
6. náittosguoimmi dahje registrerejuvvon párragaskavuođa nuppi oassebeali dievaslaš namma ja personnummir;
7. mánáid dievaslaš namat ja personnummirat;
8. mánáid ja vánhema bearašriektedili guoskevaš dieđut;
9. máná fuolahusa ja dan sisdoalu guoskevaš dieđut;
10. nannejuvvon adopšuvnna guoskevaš dieđut;
11. doaibmangelbbolašvuođa ráddjema, ovdogoziheami ja ovdogozihanstivra guoskevaš dieđut ja ovdogoziheaddji dahje fápmuduvvon ovdogoziheaddji spesifiserendieđut;
12. máná áittardeapmái váldima guoskevaš dieđut;
13. šaddanruovttugielda dahje -báiki ja šaddanstáhta;
14. borgárvuohta;
15. sohkabeali nannema guoskevaš diehtu;
16. jápmináiggi dahje jápmima julggaštusáiggi guoskevaš diehtu;
17. registtarvirgeoapmahačča guoskevaš dieđut;
18. válggaid ja álbmotjienasteami várás dárbbašlaš dieđut jienastanvuoigatvuođas; 19) diehtu lahttuvuođas oskkoldatluomusvuođalágas (453/2003) dárkkuhuvvon oskkoldatovttastumis;
19. olbmo almmuhan eatnigiella ja áššiiddikšungiella;
20. EU almmolaš diehtosuodjeásahusa ja álbmotdiehtolága vuođul almmuhuvvon gildosat luobahit álbmotdiehtovuogádaga sisttisdoallan dieđuid: dorvogielddus, áššehasregistara ođasmahttingielddus, oktavuođadieđuid luobahangielddus, njuolggovuovdingielddus, sohkadutkangielddus ja personmatrihkalgielddus;
21. olbmo almmuhan poastačujuhus ja eará oktavuođadiehtu ja ámmát;
22. jos olmmoš ieš bivdá olbmui sáhttá ásahit fárrencaggaseami.;
23. olbmo oamastan giddodagaide ja mearreviidodagaide laktáseaddji dieđut: giddodatovttadaga dovddaldat, giddodatovttadaga namma ja čujuhus ja olbmo oamastan ráhkadusaide laktásan dieđut: bissovaš ráhkadusdovddaldat, ráhkadusdovddaldat ja čujuhus;
24. olbmo vejolaš olgoriikkalaš personnummir;
25. olgoriikkas fásta ássán Suoma stáhtaborgárii diehtu ruovttugielddalágas dárkkuhuvvon álbmotgirjedoallogielddas;
26. dakkáraš olbmo geasa ii leat addojuvvon personnummir, olgoriikkas ássi guoimmi, máná ja vánhema dievaslaš namma šaddanáigi, sohkabealli, siviilaseahtu, borgárvuohta, čujuhus ja jápmináigi;
27. olgoriikka stáhtaborgára orrunlobi šlája ja lobi guhkkodaga guoskevaš dahje eará vástideaddji dieđut

Dieđuid oažžut lágas ásahuvvon almmuhangeatnegasvuođa vuođul priváhta stáhtaborgáriin (ovdamearkka dihtii fárrenalmmuhus) ja eará virgeoapmahaččain. Dát virgeoapmahaččat leat; searvegottit, Sisafárrendoaimmahat, Suoma ovddastus olgoriikkain, duopmostuolut, Vearrohálddahus, sosiálavirgeoapmahaččat, Rihkusčuovvumušlágádus, buohcceviesut, dearvvašvuođafuolahusa eará doaibmanovttadagat ja ámmátolbmot, vihahanvirgeoapmahaččat, Eanamihtidanlágádus ja huksengozihanvirgeoapmahaččat, Ruoŧa leanaráđđehusat, Davviriikkaid ja Estlándda álbmotdiehtoregisttareiseválddit. Boles ja teleoperáhtorat aktiverejit elektrovnnalaš áššiiddikšundovddaldaga.

Álbmotdiehtolága vuođul stáhta ja gieldda virgeoapmahaččaide luobahuvvojit lágas ásahuvvon dieđut ja daidda ásahuvvon dahje mearriduvvon bargguid dikšumis dárbbašlaš dieđut. Olbmui ja servošii luobahuvvojit álbmotdiehtovuogádagas dieđut, maid dat dárbbašit vuoigatvuođaidis ja geatnegasvuođaidis ollašuhttimii. Diehtu mii luobahuvvo galgá lea dárbbašlaš dasa geavahanulbmilii, masa dat luobahuvvo. Dieđuid ii oaččo luobahit, juos luobaheami sáhttá vuođuštuvvon sivas eahpidit loavkašuhttit olbmo priváhtaeallima dahje persondieđuid suoji, su ovdduid dahje vuoigatvuođaid dahje uhkidit stáhta dorvvolašvuođa.

Dieđuid sáhttá luobahit maiddái njuolggovuovdimii, álbmotoaivil- ja márkandutkamii, čujuhusbálvalussan, áššehasregistara ođasmahttimii, historjjálaš dahje dieđalaš dutkamii dahje eará dáid vástideaddji ulbmiliidda, juos álbmotdiehtolága gáibádusat dieđuid luobaheapmái leat ja juos olbmo vuoigatvuođas gieldit dieđuidis luobaheami ii eará čuovo. Njuolggovuovdingielddus lea goittotge sierra juohke registaris dahje gielddus ii mana ovddasguvlui, go dieđut vurkejuvvojit luobaheami ožžon registarii, ja dat geavaha maŋŋeleappos dieđuid njuolggovuovdimii.

Geavahanbálvalusdoaimmaheaddji (gieđahalli) Valtori vástida álbmotdiehtovuogádaga bajásdoallamis Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahagain dahkkojuvvon soahpamuša mielde. Geavahanbálvalusdoaimmaheaddji lea soahpamušaiguin háhkan TietoEVRY Oyj:s bajásdoallamii laktásan bálvalusaid.

Priváhta sektora mássahápmásaš diehtobálvalusaid vuolit lágideaddjit (gieđahallit) leat Posti oy ja Bisnode Marketing oy.

Almmolaš sektora diehtobálvalusa vuolit lágideaddjit (gieđahallit) leat CGI ja TietoEVRY Oyj.

Dieđut eai dábálaččat luobahuvvo EU/ETA-guovllu olggobeallái. Vejolaš dieđuid sirdin Eurohpá uniovnna ja Eurohpá ekonomalaš guovllu olggobeallái dahkkojuvvo ášši guoskevaš láhkaásaheami mielde, earenoamážit vuhtiiváldimin gažaldagas lean riikka diehtosuoji dási.

Mii gieđahallat persondieđuid dorvvolaččat ja láhkaásaheami gáibádusaid deavdán vugiin. Mii leat fuolalaččat árvvoštallan gieđahallandoaimmaide laktásan vejolaš riskkaid ja álgán dárbbašlaš doaimmaide dáid riskkaid hálddašeapmái.

Registtardoalli lea suddjen dieđuid áššáigullevaččat teknihkalaččat ja organiserejuvvon vugiin. Registara suddjemis geavahuvvojit ee. čuovvovaš vuogit:

• Rusttegiid ja fiillaid suddjen
• goluidbearráigeahčču
• geavaheaddjiid identifiseren
• geavahanfápmudusat
• geavahandáhpáhusaid registreren
• gieđahallama oahpisteapmi ja bearráigeahčču

Báhpáris lean ávdnasat leat johtinbearráigeahčuin suddjejuvvon, lohkkaduvvon sajiin. Dieđuid seailluheapmi, arkiveren ja duššadeapmi mearrašuvvet láhkaásaheami ja organisašuvnnaid rávvagiid vuođul. Álbmotdiehtovuogádahkii vurkejuvvon persondieđut leat ásahuvvon suollemassan dollojuvvot.

Registaradoalli gáibida maiddái gieđahalliin áššáigullevaš suddjema persondieđuide mat gieđahallojuvvojit.

Personregistara dieđuid vuođul ii čađahuvvo automáhtalaš mearrádusdahkan dahje profileren.

Registrerejuvvon olbmos lea vuoigatvuohta dárkkistit su guoskevaš dieđuid álbmotdiehtovuogádagas. Registrerejuvvon olmmoš sáhttá ieš fitnat dárkkisteamen dieđuidis čujuhusas https://www.suomi.fi/omat-tiedot suomagillii dahje ruoŧagillii.

Bálvalusa bokte oidnojit persondieđut, čujuhusdieđut ja giddodat- ja ráhkadusoamasteamit, lassedieđut fuolahusas, álbmotgirjedoallogielda, orrunlohpedieđut, sohkabeali nannen, sohkabealli, náittoshistorjá, registrerejuvvon párragaskavuohta, oskkoldatovttastupmi ja fásta čujuhusa ássiid lohkomearrediehtu.

Bálvalusa bokte registrerejuvvon sáhttá maiddái ieš almmuhit čuovvovaš dieđuid: eatnigiella ja áššiiddiškungielda (go eatnigiella lea eará go suoma- dahje ruoŧagiella), ámmát, gohčodannamma, š-poastačujuhus, dieđuidluobahangildosat (vuhtii válddekeahttá dorvogielddus) ja oskkoldatovttastumis earráneapmi.

Registrerejuvvon olmmoš sáhttá dárkkistit sus álbmotdiehtovuogádahkii vurkejuvvon dieđuid maiddái dikšumin earániid persovnnalaččat Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahagas dahje bivdimin dárkkistusa skoviin www.dvv.fi.

Vuoigatvuohta gáibidit dieđuid divvuma

Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahat vástida registrerejuvvon olbmo vuoigatvuođas oažžut feaillalaš dieđuidis riekta álbmotdiehtovuogádahkii.

Juos du persovnnadieđuin lea feaila, váldde oktavuođa Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahahkii, gos feailla sáhttá divvut. Oktavuođadieđuid gávnnat dáppe www.dvv.fi. Registreremiin sisa iežas dieđuide https://www.suomi.fi/omat-tiedot suoma- dahje ruoŧagillii sáhtát ieš divvut feaillaid mat almmuhuvvojit: eatnigiella ja áššiiddikšungiella (go eatnigiella lea eará go suomagiella dahje ruoŧagiella), ámmát, gohčodannamma, s-poastačujuhus, dieđuidluobahangildosat (vuhtii válddekeahttá dorvogielddus) ja oskkoldatovttastumis earráneapmi.

Jus áiccat feailla ráhkadusa oamasteaddjidieđuin, váldde oktavuođa gildii ja bivdde feailla divvuma. Jus áiccat feailla giddodaga oamasteaddjidieđuin, váldde oktavuođa Digi- ja álbmotdiehtodoaimmahahkii ja bivdde feailla divvuma.

Persondieđuid gieđahallamii laktásan registrerejuvvon olbmo vuoigatvuođaid ráddjehusat

Álbmotdiehtovuogádaga dieđut seailluhuvvojit lága vuođul váldonjuolggadusa mielde bissovaččat. Álbmotdiehtolágas leat mearriduvvon daid diliin, main dieđuid galgá lága vuođul jávkadit álbmotdiehtovuogádagas (gč. Čuokkis 5). Registrerejuvvon olbmos ii nappo leat vuoigatvuohta bivdit dieđuidis jávkadeami álbmotdiehtovuogádagas. Dán dihtii registrerejuvvon olbmos ii leat vuoigatvuohta vuostálastit persondieđuidis gieđahallama, dahe vuoigatvuohta oažžut dieđuidis sirdima nuppi vuogádahkii. Álbmotdiehtovuogádaga persondieđuid gieđahallama lágas oaivvilduvvon dárkkuhusaide ii sáhte bivdit ráddjejuvvot.

Registrerejuvvon olbmos lea goittotge álo vuoigatvuohta gieldit persondieđuidis gieđahallama njuolggomárkanastindárkkuhussii. Njuolggomárkanastingildosa sáhttá almmuhit álbmotdiehtovuogádahkii neahttabálvalusa bokte suomi.fi/omat tiedot.

suoma- dahje ruoŧagillii dahje almmuhemiin das telefovnnain dahje girjjálaččat Digi- ja álbmotdiehtovuogádahkii.

Registrerejuvvon olbmos lea vuoigatvuohta dahkat váidaga diehtosuodjeáittardeaddjái persondieđuid gieđahallamii laktásettiin.

Lassidieđuid gávnnat Diehtosuodjeáittardeaddji rávvagiin (suomagillii)